Serge Zaka, klimatoloog bij ITK (Intelligence Technology Knowledge), al vijftien jaar dé specialist in slimme diensten voor de landbouwsector, geeft uitleg over zijn werk, de uitdagingen en de samenwerking met Pink Lady® Europe.
Kan u ons iets vertellen over uw achtergrond en specialiteit ?
Ik heb een nogal bijzonder profiel: ik ben autodidact in weerkunde, waar ik echt een passie voor heb. Ik begon me ervoor te interesseren toen ik 8 was, maar tijdens mijn studie ben ik me gaan toeleggen op landbouw. Ik behaalde een doctoraat in de klimatologie toen ik 26 was. Ik doe nu onderzoek bij ITK, specialist in slimme diensten voor de landbouwsector. We leveren analyses en metingen aan producenten om hun rendement en prestaties te verbeteren op het gebied van duurzame landbouw. Het is een unieke organisatie waarvan de kracht ligt in de interdisciplinariteit: weer en landbouw, maar ook weer en de gevolgen voor de bodem, voor planten, het klimaat, de geologie, enz. Deze aandacht voor landbouw komt voort uit mijn interesse voor weerkunde en de gevolgen daarvan voor het milieu; in het milieu heb je dieren, de bodem, planten, enz. die beschermd moeten worden tegen klimaatverandering. Landbouwmeteorologie gaat niet alleen over boomgewassen, maar ook over wijnbouw en akkerbouw. Voorspellingen gaan uit van rampen of schade en nopen de landbouwsector tot samenwerking om oplossingen te vinden, hoewel de gevolgen niet dezelfde zijn voor alle gewassen.
Wat zijn volgens u de klimaattrends en waarop moeten landbouwers zich stilaan voorbereiden ?
Deskundigen zijn het er over eens dat de huidige klimaatontwikkelingen grote risico's inhouden:
• Allereerst op waterniveau: de rapporten van het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) voorspellen winters met hevige neerslag, die met ongeveer 20% zal toenemen, wat gevolgen zal hebben voor de bodem. In de lente en de zomer zullen de droogtes veel langer zijn dan nu en zullen ze aanhouden tot het begin van de herfst. Uiteindelijk zal er over het hele jaar beschouwd evenveel neerslag vallen, maar het zal anders worden verdeeld met zomerse droogte en zachte, natte winters.
• Op thermisch vlak zien we dat de temperatuur bijna overal al enkele jaren stijgt. Buitensporige temperaturen in combinatie met droogteperiodes zullen waarschijnlijk het grootste probleem vormen. Vanaf 2050 zal bijna elk jaar 40° worden bereikt (zelfs 45° in het zuidwesten van Frankrijk), wat ongetwijfeld zal leiden tot verbranding van de bladeren. Dit kan een serieuze impact hebben op de oogst, omdat het bladoppervlak sterk zal verminderen. Dit verstoort de fotosynthetische activiteit en kan dus nadelig zijn voor de fysiologische ontwikkeling van de vrucht (problemen met de kleur en de grootte).
• Wat betreft de vorst is de maand april het perfecte voorbeeld van voorjaarsvorst die waarschijnlijk terugkerend zal zijn. Na een koude winter is de knop eerder in het seizoen opengegaan, tegelijk met de vorst, wat een zeer groot risico voor de vruchtvorming inhoudt. Maar als de winter in de toekomst milder wordt, zal het steeds moeilijker zijn om een rustperiode te krijgen. De knop zal steeds later opengaan en de voorjaarsvorst zal, ook al komt die steeds terug, minder gevolgen hebben voor de vorming van de vruchten omdat het fenologische stadium verder gevorderd is.
• Tenslotte tonen de nieuwste onderzoeken over onweer aan dat, hoewel ze niet vaker zullen voorkomen, onweersbuien wel intenser zullen zijn, wat zal leiden tot overvloedige regenval en zelfs hagel. Het is van essentieel belang dat landbouwers zich tegen hagel indekken gezien deze voorspellingen.
• Allereerst op waterniveau: de rapporten van het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) voorspellen winters met hevige neerslag, die met ongeveer 20% zal toenemen, wat gevolgen zal hebben voor de bodem. In de lente en de zomer zullen de droogtes veel langer zijn dan nu en zullen ze aanhouden tot het begin van de herfst. Uiteindelijk zal er over het hele jaar beschouwd evenveel neerslag vallen, maar het zal anders worden verdeeld met zomerse droogte en zachte, natte winters.
• Op thermisch vlak zien we dat de temperatuur bijna overal al enkele jaren stijgt. Buitensporige temperaturen in combinatie met droogteperiodes zullen waarschijnlijk het grootste probleem vormen. Vanaf 2050 zal bijna elk jaar 40° worden bereikt (zelfs 45° in het zuidwesten van Frankrijk), wat ongetwijfeld zal leiden tot verbranding van de bladeren. Dit kan een serieuze impact hebben op de oogst, omdat het bladoppervlak sterk zal verminderen. Dit verstoort de fotosynthetische activiteit en kan dus nadelig zijn voor de fysiologische ontwikkeling van de vrucht (problemen met de kleur en de grootte).
• Wat betreft de vorst is de maand april het perfecte voorbeeld van voorjaarsvorst die waarschijnlijk terugkerend zal zijn. Na een koude winter is de knop eerder in het seizoen opengegaan, tegelijk met de vorst, wat een zeer groot risico voor de vruchtvorming inhoudt. Maar als de winter in de toekomst milder wordt, zal het steeds moeilijker zijn om een rustperiode te krijgen. De knop zal steeds later opengaan en de voorjaarsvorst zal, ook al komt die steeds terug, minder gevolgen hebben voor de vorming van de vruchten omdat het fenologische stadium verder gevorderd is.
• Tenslotte tonen de nieuwste onderzoeken over onweer aan dat, hoewel ze niet vaker zullen voorkomen, onweersbuien wel intenser zullen zijn, wat zal leiden tot overvloedige regenval en zelfs hagel. Het is van essentieel belang dat landbouwers zich tegen hagel indekken gezien deze voorspellingen.
Hvad gør, at landbrugsvejrudsigter er vigtige ?
Het belang van mijn inventarisatie is dat we indicatoren krijgen die inzicht bieden in de risico's die zich in de loop van een jaar regelmatig en frequent voordoen, en op basis daarvan het beheer aan te passen. Hierdoor ontstaat ook aandacht voor de behoeften van de landbouwers, zoals dit jaar tijdens de rondetafelgesprekken over landbouw, water en aanpassing aan klimaatverandering die door het Franse ministerie van Landbouw zijn georganiseerd om na te denken over en te bouwen aan een duurzaam beleid met het oog op de veerkracht van het landbouwmodel ten aanzien van klimaatrisico's.
Wat zijn de doelstellingen van de projecten met Pink Lady® Europe ?
Ik ben betrokken bij het Pink Lady® Europe-project omdat in alle gestelde vragen, in alle uitdagingen, het weer een vooraanstaande rol speelt. Het gaat er niet alleen om gegevens in een landbouwmodel te integreren, het gaat erom deze gegevens te analyseren, te begrijpen en te verifiëren, en daarvoor is mijn expertise nodig. Bij ITK is een heel team bezig met analyseren en integreren van weerdata in een landbouwmodel: landbouwkundigen, weerkundigen, computerwetenschappers met geavanceerde tools die ons in staat stellen te werken met zeer technische data om weer- en landbouwgegevens met elkaar in verband te brengen. Door samen te werken met Pink Lady® Europe wil ITK kaarten met weersvoorspellingen leveren, waaronder kaarten van koud weer. Deze kaarten zijn er voor buitengewone situaties, die zich voordoen wanneer alarmdrempels worden bereikt, maar ook voor kleinschaligere gebeurtenissen die aanzienlijke gevolgen kunnen hebben voor de appelteelt en onmiddellijke of langdurige maatregelen in de boomgaard vereisen. Ook overwegen we om kaarten te maken met gerichte waarschuwingen, bijvoorbeeld kaarten op basis van een fenologisch stadium dat van tevoren door Pink Lady® Europe is vastgesteld, met drempels die aan dat specifieke stadium zijn gekoppeld. Het doel is ook om de gegevens te verfijnen op basis van de specifieke reactie van een variëteit en het productiegebied, met als gevolg een volledig gericht waarschuwingsinstrument; momenteel zijn de koudeaccumulatiekaarten algemeen en dus van toepassing op de appelteelt in haar geheel.
Denkt u dat technologie de toekomst van landbouw is ?
Technologie is inderdaad onontbeerlijk voor de landbouw van de toekomst. Enerzijds is er de genetische technologie die nieuwe variëteiten kan helpen creëren. Anderzijds kan digitale technologie helpen om op bepaalde risico's te anticiperen en ze te vermijden om zo verliezen te beperken. Met technologie kan het weer worden beheerd, maar ook de inputs of de risico's op ziekten. Dan zijn er nog andere factoren, zoals de ontwikkeling van goede landbouwpraktijken, die onontbeerlijk zijn in het licht van de nieuwste inzichten. Ook de bescherming van de bodem zorgt voor meer waterretentie. Met slimme landbouw kan een producent zijn boomgaard beheren, van het planten tot het oogsten, door variabelen te integreren die specifiek zijn voor zijn kennis en productielocatie. Met deze gegevens kunnen producenten de opbrengst van hun percelen maximaliseren door ingrepen in de boomgaard, zoals bijv de irrigatie aan te passen. Ten slotte verandert ons gedrag, vooral wat betreft onze consumptiepatronen en het beheer van voedselafval. Volgens de FAO (Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties) wordt 20-30% van de voedselproductie verspild, wat overeenkomt met de productie van 8-10% van de broeikasgassen van de landbouw. Er er is dus nog altijd veel marge voor verbet
Serge Zaka
