VOEDSELVERSPILLING: WAT ZIJN DE GEVOLGEN VOOR ONZE PLANEET ?

Meer dan 1 miljard ton voedsel gaat wereldwijd elk jaar verloren of wordt verspild. Naast deze enorme verspilling en de heersende armoede en honger wereldwijd, heeft dit verlies ook een zeer grote impact op onze planeet. Focus op de voedselverspilling en de vaak vergeten gevolgen daarvan voor het milieu.

 

Voedselverspilling komt tijdens de hele productie-, distributie- en consumptieketen voor.

« Elk jaar wordt wereldwijd 1, 3 miljard ton voedsel verspild ».

Volgens de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) zou de graanproductie die verloren gaat in de Sahellanden, beantwoorden aan de jaarlijkse en minimale voedselbehoefte van 48 miljoen mensen.

Deze verliezen hebben ook zware gevolgen voor het milieu: enerzijds oefenen ze onnodige druk uit op de natuurlijke hulpbronnen en ecosysteemdiensten (zaken die de mens te danken heeft aan de ecosystemen, zoals bestuiving) en anderzijds veroorzaken ze vervuiling die van invloed is op de klimaatverandering.

Onnodige druk op het water, het land en de biodiversiteit

In 2007 werd 1, 4 miljoen hectare grond gebruikt voor de productie van voedsel dat nooit gegeten werd. Op dit oppervlak, dat groter is dan Canada en India samen, werden synthetische meststoffen verspreid met alle gevolgen van dien voor de vruchtbaarheid van de bodem, de kwaliteit van het water en de plaatselijke biodiversiteit. Dit gold ook voor zoet water waarvan 250 km3 verspild werd in 2007, goed voor driemaal de inhoud van het Zwitserse Meer van Genève.

De groeiende vraag naar voedsel is een argument dat gebruikt wordt om de ontbossing te rechtvaardigen. Terwijl 28% van de landbouwgrond gebruikt wordt voor de productie van voedsel dat in de vuilnisbak belandt, wordt elk jaar 10 miljoen hectare ontbost om te voldoen aan de wereldwijde voedselconsumptie.

« De verspilling draagt zodoende bij aan de omzetting van wild natuurgebied in landbouwgrond, ten koste van de fauna en flora ».

Ook wordt de visvangst steeds intensiever, met dezelfde impact op het zeemilieu.

Verspilling en de gevolgen voor de klimaatverandering

De voedsel- en landbouwsystemen zijn in grote mate afhankelijk van fossiele brandstoffen. Voedselverspilling is daarom grotendeels mee verantwoordelijk voor de klimaatverandering. Aardolie wordt bijna voor elke stap in de productie- en distributieketen gebruikt: fabricage van meststoffen, aanplanting, mechanische oogst, koeling, transport, verwerking, bereiding, enz.

Reeds in 2010 werd in een onderzoek van de universiteit van Austin geschat dat het met de voedselverspilling gepaard gaande energieverbruik in de Verenigde Staten neerkwam op 2% van het totale, jaarlijkse energieverbruik van het land. Maar daarmee is de cirkel nog niet rond, want deze energie wordt ook gebruikt in de afvalverwerkingsfabrieken die op hun beurt voor vervuiling zorgen.

Weggegooid voedsel zonder recycleplan wordt onder de grond gestopt waar het een impact heeft op de kwaliteit van de bodem en het grondwater. Of het wordt naar vuilnisbelten afgevoerd waar tijdens de ontbinding ervan methaan vrijkomt, een gas dat 25 maal sterker is dan kooldioxide. Als de verspilling een land was, zou het volgens de FAO het derde grootste land zijn wat betreft de uitstoot van broeikasgassen, na de Verenigde Staten en China.

Alle kleine beetjes helpen

Maar gelukkig is er ook goed nieuws: iedereen kan op zijn manier bijdragen aan de beperking van deze verspilling.

« Consumenten kunnen hun boodschappen beter plannen en letten op het juist bewaren van hun voedingswaren ».

Producenten kunnen technologieën toepassen voor een betere opslag en een betere conservering van hun producten. Ze kunnen ook streven naar een beter rendement van hun productie door bijvoorbeeld groente en fruit dat niet aan de eisen voldoet door te geven aan de verwerkingsindustrie. Ook kunnen ze producten die niet geschikt zijn voor menselijke consumptie gebruiken voor dierenvoeding, compost of methanisering. Professionals uit de voedingsmiddelenindustrie zouden op hun beurt manieren kunnen bedenken om te zorgen voor minder onverkochte producten, zoals acties met “lelijke groenten en fruit”. Tot slot moeten politici niet alleen zorgen voor een grotere bewustwording, maar ook maatregelen treffen om de afvoer van voedselafval naar de vuilnisbelt te beperken en producenten de toestemming verlenen om alles wat groeit te oogsten. Er bestaan genoeg oplossingen. Wacht dus niet langer om actie te ondernemen !


Bronnen

https://dicoagroecologie.fr/encyclopedie/services-ecosystemiques-dans-les-agroecosystemes/
http://www.fao.org/3/a-ar428f.pdf
http://www.fao.org/3/a-i2697f.pdf
http://www.fao.org/3/i3347e/i3347e.pdf
https://pubs.acs.org/doi/full/10.1021/es100310d#si1
https://www.fne.asso.fr/dossiers/gaspillage-alimentaire-d%C3%A9finition-enjeux-et-chiffres